Υποδράση: Τίτλος: Ποιός είναι ο «Ρωμιός»; Η αναζήτηση του πολιτιστικού, γλωσσικού, εθνοτικού προφίλ του πολίτη της βυζαντινής αυτοκρατορίας στη διαχρονία του Βυζαντίου.

4.1.Συνοπτική Περιγραφή:

Στο υπό υλοποίηση πρόγραμμα θα επιχειρηθεί η αναζήτηση της ταυτότητα του Βυζαντινού πολίτη. Οι μαθητές έχουν συγκεχυμένες απόψεις για την ταυτότητά του, όπως γενικότερα για τη βυζαντινή περίοδο, η οποία αποτελεί μια «σκοτεινή» περίοδο, όχι ιδιαίτερα ελκυστική για ενασχόληση και με μειωμένο ιστορικό ενδιαφέρον.

Η σύγχυση αυτή έχει προκληθεί από την αμφισημία και αμφιταλάντευση των εγχειριδίων ιστορίας που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, από τη συνύπαρξη διαφόρων εθνών, θρησκειών και γλωσσών και τέλος από το μεγάλο εύρος της βυζαντινής ιστορίας. Σε αντιδιαστολή με τον μεγαλοϊδεατισμό της κλασσικής αρχαιότητας, την ηρωική της διάσταση και τους μύθους που την περιβάλλουν, η βυζαντινή περίοδος παρουσιάζεται σαν μια διαδοχή δολοπλοκιών, κρυφής διπλωματίας, καιροσκοπισμού και ίντριγκας.

Οι μάχες των θρησκειών, των γλωσσών και της κουλτούρας ετερόκλητων εθνοτικών ομάδων κρίνονται στη διαδοχή των δυναστειών που ηγούνται και που κάθε φορά επιβάλλουν το δικό τους χαρακτήρα στη διαμόρφωση της βυζαντινής φυσιογνωμίας. Ενώ η προχριστιανική ρωμαϊκή αυτοκρατορία επεβλήθη δια των όπλων στους άλλους λαούς η χριστιανική μετεξέλιξή της αποτελεί μια κοινή προσπάθεια των λαών.

Ποιος ο ρόλος των Ελλήνων; Ποια η επιρροή τους στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται; Αποποιούνται το κλασσικό τους παρελθόν; Αποτελεί η ελληνικότητα σημείο αναφοράς στη διαμόρφωση μιας ιδεολογικής ταυτότητας για το Βυζάντιο;

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θα επιχειρηθεί να απαντηθούν στο ανά χείρας πρόγραμμα.

1. Παιδαγωγικοί Στόχοι:

Τα παιδιά:

• Να αποκαταστήσουν τα παιδιά τη σχέση τους με την ιστορική αυτή περίοδο καταρρίπτοντας στερεοτυπικά εμπόδια.

• Να εργάζονται συνεργατικά .

• Να μάθουν να σέβονται τη διαφορετικότητα σε επίπεδο θρησκείας ηθών και τελετουργικών

• Να γνωρίσουν διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα (εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού)

• Να εντοπίζουν τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και αισθητικά χαρακτηριστικά ενός λαού ή μιας εποχής στα πλαίσια μιας αστικής περιήγησης.

• Να εντοπίζουν τα κοινά γλωσσικά, λαογραφικά, κοινωνικά «αντιδάνεια» ανάμεσα σε δύο λαούς όπως της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Άλλοι Στόχοι:

Τα παιδιά:

• Να μπορούν να εντοπίσουν σε μια βιβλιοθήκη το υπό διερεύνηση υλικό και να οικειοποιηθούν τους βασικούς κανόνες βιβλιοθηκονομίας.

• Να αξιοποιούν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία ψηφιακής καταγραφής επισκέψεων και μνημείων.

• Να συντάσσουν ένα ημερολόγιο καταγραφής επισκέψεων και περιηγήσεων.

• Να διατηρούν αρχείο δράσης.

• Να αξιολογούν, να περιγράφουν και να εντάσσουν χρονικά ένα μουσειακό έκθεμα. Να διατυπώνουν υποθέσεις εργασίας από τη στοχευμένη παρατήρηση ενός εκθέματος κάνοντας αναγωγές στο ιστορικό παρελθόν.

  Α. Συσχέτιση στόχων σχεδίου δράσης με σκοπούς πιλοτικού προγράμματος ΖΕΠ

Β. Επεξήγηση στόχων και αναφορά δραστηριοτήτων που τους προωθούν

Αξιοποιεί το «άνοιγμα» στην κοινωνία: (α) με τη μετάβαση του σχολείου σε χώρους που παρουσιάζουν υψηλό παιδευτικό ενδιαφέρον και προωθούν τους γενικότερους στόχους του προγράμματος και (β) τη συνεργασία με άτομα και φορείς που μπορούν στο πλαίσιο των δράσεων και πάντα με την παρουσία και τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων αυτών.

4.3.Τεκμηρίωση της αναγκαιότητας:

Η διερεύνηση της ιστορικής αλήθειας και η ψύχραιμη μεθοδική ανάλυση των ιστορικών γεγονότων αποτελεί αφετηρία για την ανάπτυξη μιας κριτικής σκέψης στα παιδιά, η οποία δεν θα «χειραγωγείται» από στερεότυπα και δημαγωγικές ρητορικές. Θέλουμε έναν μαθητή ο οποίος θα διερευνά, θα συλλέγει υλικό, θα «δομεί» μια προσωπική θεωρία για τα ιστορικά πράγματα αλλά και για την κοινωνία γενικότερα. Η μεθοδική προσέγγιση της αλήθειας, η αξιοποίηση πρωτογενών πηγών, βιβλιοθηκών, αρχείων και μνημείων διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη μιας πρώιμης ετοιμότητας για την υποδοχή στο μέλλον της επιστημονικής μεθοδολογίας και κατά συνέπεια της ακαδημαϊκής

επιτυχίας. Το μάθημα της ιστορίας αποτελεί μια ευκαιρία για την ανάδειξη όψεων της ανθρώπινης δράσης όπως την πολιτική, την οικονομία, τη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και την επιστήμη.

4.4.Μεθοδολογία υλοποίησης (επιμέρους στάδια και δραστηριότητες):

• Επίσκεψη στο Βυζαντινό Μουσείο και διενέργεια προγράμματος στοχευμένης παρατήρησης. Θέμα-στόχος της παρατήρησης είναι «Όψεις της καθημερινής ζωής στο Βυζάντιο». Η δράση υποστηρίζεται από έντυπο υλικό (φύλλα εργασίας, ερωτηματολόγια, σχετική βιβλιογραφία κ.τ.λ.)

• Επίσκεψη σε ρωμαϊκά και βυζαντινά μνημεία της πόλης των Αθηνών. Καταγραφή του «διαλόγου» των δύο θρησκειών σε επίπεδο αρχιτεκτονικής και αισθητικής και γλώσσας.

• Επίσκεψη στη Δημοτική βιβλιοθήκη και υλοποίηση προγράμματος, εντοπισμού συλλογής και καταγραφής αρχειακού υλικού. Θέμα της έρευνας είναι « Μέγας Κωνσταντίνος και Διάταγμα τον Μεδιολάνων. Ανεξιθρησκία και σεβασμός στην ετεροδοξία»

• Προετοιμασία στην τάξη και συνδιαμόρφωση με τα παιδιά ενός βιβλιαρίου το οποίο θα αποτελεί Το εγκόλπιο του μαθητή-επισκέπτη στην Κωνσταντινούπολη. Το βιβλιάριο αυτό θα περιέχει έναν προγραμματισμό της επίσκεψης, λεπτομερές ημερολόγιο επίσκεψης, κεφάλαιο καταγραφής ταξιδιωτικών εντυπώσεων, κεφάλαιο αξιολόγησης-αποτίμησης της επίσκεψης, συλλογή φωτογραφιών των μνημείων κ. α.

• Πραγματοποίηση ταξιδιού στην Κωνσταντινούπολη και επίσκεψη στους αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος χώρους. Επίσκεψη στο «Ζωγράφειο» εκπαιδευτικό ίδρυμα και παρουσίαση θεατρικού δρώμενου από τα παιδιά του σχολείου μας. Αναζήτηση του «ζωντανού» ελληνικού στοιχείου της Πόλης. Διενέργεια συνεντεύξεων από σημαίνουσες προσωπικότητες της ελληνικής παροικίας.

• Αξιολόγηση: Διοργάνωση εκδήλωσης άμα τη επιστροφή, με παρουσίαση του οπτικο-ακουστικού υλικού και διάλεξη με κεντρικούς ομιλητές τα ίδια παιδιά, στην οποία θα αποτιμάται το ταξίδι και τα συμπεράσματα τους.

4.5. Διάρκεια (μέχρι 250 λέξεις)

Ενδεικτική έναρξη: Ιανουάριος 2014

Ενδεικτική λήξη: Ιούνιος 2014

Το πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης, δηλαδή τρεις ώρες την εβδομάδα και στο μάθημα της Ιστορίας και σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων φυσικής αγωγής, καλλιτεχνικών, μουσικής και θεατρολόγου στα πλαίσια του διευρυμένου ωραρίου.

4.6. Παράλληλες δράσεις (μέχρι 300 λέξεις)

Ως παράλληλη δράση μπορεί να θεωρηθεί η διαθεματική αντιμετώπιση του προγράμματος εντός του αναλυτικού προγράμματος και των ευκαιριών που παρέχει μέσα από τα διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Μπορεί να αλληλοτροφοτείται το πρόγραμμα με το αναλυτικό πρόγραμμα στο βαθμό που υπάρχει συνάφεια του θέματος και να επεκτείνεται ως εξής:

Επίσκεψη και εκπαιδευτικό πρόγραμμα:

• στο Βυζαντινό Μουσείο

• στη Δημοτική Βιβλιοθήκη

• Εφορία Αρχαιοτήτων

• Ελληνικό Προξενείο Κωνσταντινούπολης

• «Ζωγράφειο» Γυμνάσιο- Λύκειο

• Οικουμενικό Πατριαρχείο

Άλλες παράλληλες δράσεις σε συνεργασία με τις άλλες τάξεις του σχολείου:

• Επίσκεψη και εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη Δημοτική Πινακοθήκη

• Επίσκεψη και εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Μουσείο Μπενάκη

• Επίσκεψη σε αρχαιολογικούς χώρους

• Επίσκεψη στην Εθνική Βιβλιοθήκη

• Επίσκεψη στη Νέα Εθνική Βιβλιοθήκη (Δέλτα Φαλήρου)

• Παρακολούθηση θεατρικής παράστασης «Η Σταχομαζώχτρα» από το θίασο Αδράχτι στο θέατρο ΒΕΑΚΗ.

• Επίσκεψη στο Μουσείο Ηρακλειδών και συμμετοχή στο Πρόγραμμα «Συμμετρίες και γεωμετρικά μοτίβα»

• Παράσταση «Φάρμα Διαδικτύου»

• Επίσκεψη στην έκθεση «Θεοί και Ήρωες της Ελληνικής Μυθολογίας» στο Κέντρο Ιππασίας

4.6. Συνεργασίες (Φορείς / Σχολεία / κρατικές ? δημοτικές δομές / πρόσωπα):

?  Με άλλες τάξεις του σχολείου μας

?  Με σχετικές με το θέμα μας υπηρεσίες του Δήμου

?  Με άλλα γειτονικά σχολεία

?  Σύλλογο διδασκόντων

?  Σύλλογο γονέων και κηδεμόνων

?  Δημοτική βιβλιοθήκη

?  Βιβλιοπωλεία/Εκδόσεις Λιβάνη

?  Σχολικό Σύμβουλο

?  Υπεύθυνο Πολιτιστικών Θεμάτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας

?  Υπεύθυνο Αγωγής Υγείας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας

?  Αρχαιολογικό Μουσείο

?  Κέντρο Ιππασίας ? Ολυμπιακά Ακίνητα Γουδή

?  Θεατρικές ομάδες

• Βυζαντινό Μουσείο

• Δημοτική Βιβλιοθήκη

• Εφορία Αρχαιοτήτων

• Ελληνικό Προξενείο Κωνσταντινούπολης

• «Ζωγράφειο» Γυμνάσιο- Λύκειο

• Οικουμενικό Πατριαρχείο

• Σχολική Επιτροπή

• Διεύθυνση Α/θμιας Εκπαίδευσης Α΄Αθήνας

• Σύλλογο γονέων και κηδεμόνων

4.7. Προϋπολογισμός Δράσης

4.8. Επαναχρησιμοποίηση υλικού προηγούμενων δράσεων και προμήθεια νέων υλικών: Συσχέτιση υλικών με δραστηριότητες και στόχους (μέχρι 350 λέξεις)

Α.  Επαναχρησιμοποίηση υλικού προηγούμενων δράσεων

• Ψηφιακό εξοπλισμό του σχολείου (κάμερα, φωτογραφική μηχανή, υπολογιστές, διαδραστικός πίνακας) κ.α.

                                                         

Β. Προμήθεια νέου υλικού:

• Τέμπερες: κόκκινη, άσπρη, μαύρη, κίτρινη, πράσινη (1 μπουκάλια το καθένα)

• 15 πινέλα (διάφορα μεγέθη)

• Χαρτί του μέτρου (40 μέτρα)

• Χαρτί Α4

• 20 Cd και 20 dvd

• Μελάνι εκτυπωτή

• Κόλλα ατλακόλ

• Ψηφίδες

• Μαρκαδόρους - ξυλομπογιές (10)

• Ζελατίνες πλαστικοποίησης

4.9. Παραδοτέα

• αποκόμματα εισιτηρίων και τιμολόγιο

• φωτοτυπίες έγκρισης συμμετοχής γονέων και κηδεμόνων

• ενημέρωση του Δ/ντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και του Σχολικού Συμβούλου

• πρακτικό συλλόγου διδασκόντων

• ο κατάλογος μαθητών και εκπαιδευτικών που συμμετείχαν με τις βεβαιώσεις συμμετοχής για μικρούς μαθητές

  Θα συνταχθεί έκθεση πεπραγμένων- απολογισμού. Θα γίνει απολογισμός της δράσης τόσο σε επίπεδο διοργάνωσης, όσο και σε επίπεδο επίτευξης των αρχικών

  στόχων της εκδήλωσης, στο πλαίσιο της Πράξης των ΖΕΠ. Θα δοθεί βαρύτητα στο παιδαγωγικό-κοινωνικό αποτέλεσμα της δράσης. Θα παρουσιαστεί τυχόν υλικό (π.χ. εκθέσεις ή εργασίες των μαθητών, φωτογραφικό υλικό) που προέκυψαν ως ανατροφοδότηση από την υλοποίηση ή προετοιμασία της δράσης. Θα υπάρχει ειδική αναφορά στις δράσεις ενημέρωσης και δημοσιότητας που υλοποιήθηκαν. Τέλος θα παραδοθεί το βιβλιάριο επίσκεψης το οποίο, κατά την εκτίμηση μας, μπορεί να εκδοθεί σε αρτιότερη μορφή και να διατίθεται για ανάλογες δράσεις σχολείων στο μέλλον

   

4.10.Ενέργειες Δημοσιότητας

• Υλικό που προέκυψε από τους μαθητές κατά την υλοποίηση του προγράμματος όπως: εικόνες, αφίσες, κείμενα

• Έκδοση και δημοσίευση του ταξιδιωτικού εγκολπίου επίσκεψης στην Κωνσταντινούπολη

• Διοργάνωση εκδήλωσης για την αποτίμηση του ταξιδιού

• Dvd όλου του προγράμματος και προβολή του στην εκδήλωση

• Ανάρτηση στην ιστοσελίδα του σχολείου.

• Παρουσίαση της δουλειάς των παιδιών θα γίνει για τα παιδιά του γειτονικού Δημοτικού σχολείου, για τους γονείς και τους φίλους τους κατά τη διάρκεια της τελικής γιορτής του σχολείου μας.

• Για την ενημέρωση πρόσκληση των καλεσμένων θα μοιραστούν προσκλήσεις.

4.13. Σχέδια δράσης που πραγματοποίησαν οι μαθητές της συγκεκριμένης τάξης κατά τα προηγούμενα σχολικά έτη

2011-2012: «Έκδοση του εφημεριδοπεριοδικού, ΟΙ ΦΙΛΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ»

2012-2013: «Έκδοση του εφημεριδοπεριοδικού, ΟΙ ΦΙΛΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ»

                   Project: «Ένας κοκκινολαίμης στο κυπαρίσσι» Δημιουργική ανάγνωση του βιβλίου της Λενέτας Στρανη, Το Ξενοπούλι και ο Συνορίτης ποταμός (2012)