ΖΕΠ ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ

Σχέδιο Δράσης

του 35ουου Δημοτικού Σχολείου

1η Σχολική Επιτροπή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της 1ης Δημοτικής Κοινότητας Δήμου Αθηναίων

Ημερομηνία Υποβολής: 20/01/2012

Πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων^*: 15η/ 14-12-2011

Σχ. Έτος: 2011-12

                                             ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

1. Τίτλος Σχεδίου Προγράμματος:

   « Λογοτεχνία, τέχνη και πολιτισμός στην καθημερινή σχολική ζωή»

α) Συνοπτική Περιγραφή:

Το κεντρικό ερώτημα που διέπει τη φιλοσοφία του σχεδίου μας είναι: πώς είναι δυνατόν η τέχνη και ο πολιτισμός, μέσα από την ποικιλία των μορφών τους, των δημιουργικών δραστηριοτήτων και των καλών πρακτικών που προσφέρουν, να διαμορφώσουν μια ατμόσφαιρα παιδείας και καλλιέργειας των μαθητών, αλλάζοντας έτσι ουσιαστικά την καθημερινή ζωή του σχολείου, με άνοιγμα στην κοινωνία και με πρωταγωνιστές μαθητές και δασκάλους;

Όλες οι επιμέρους δράσεις του προγράμματός μας αποβλέπουν στην απάντηση αυτού του ερωτήματος. Θεωρούμε ότι με όχημα τη Λογοτεχνία μπορούμε να συμβάλλουμε σε αυτό καθώς προαπαιτούμενο για μια σωστή και ολοκληρωμένη παιδεία είναι η αισθητική καλλιέργεια του ατόμου. Θα αξιοποιήσουμε το λογοτεχνικό βιβλίο και το παραμύθι ως μέσο διαπολιτισμικής διδασκαλίας της ελληνικής ως μητρικής γλώσσας.

Πρώτιστος στόχος μας είναι η εξοικείωση του μικρού μαθητή με το βιβλίο και την ανάγνωση και η σταδιακή εδραίωση μιας φιλικής σχέσης του με το λογοτεχνικό βιβλίο. Αυτή η σχέση θα τον βοηθήσει να αναπτύξει την κριτική και δημιουργική του σκέψη, να δραστηριοποιήσει τη φαντασία του και την εφευρετικότητά του, να εμπλουτίσει την αισθητική του καλλιέργεια, να δοκιμάσει τα συναισθήματά του αναπτύσσοντας έτσι τη συναισθηματική του νοημοσύνη, να καλλιεργήσει τη γλωσσική του έκφραση με έμμεσο και βιωματικό τρόπο, και εν κατακλείδι να συγκροτήσει ολόπλευρα την προσωπικότητά του.

Ο/Η εκπαιδευτικός θα γίνει αρωγός, εμπνευστής και εμψυχωτής της σχολικής ομάδας συνολικά αλλά και του κάθε μαθητή ατομικά στο αέναο ταξίδι του στον κόσμο της γνώσης αλλά και όχι μόνο. Ο εκπαιδευτικός, λειτουργώντας ως διαμεσολαβητής μεταξύ του βιβλίου και του μαθητή, ενεργοποιώντας τη φιλαναγνωστική διάθεση του παιδιού και αξιοποιώντας πολυπλεύρως το λογοτεχνικό βιβλίο, θα βοηθήσει το μαθητή να εισαχθεί στο γοητευτικό κόσμο της λογοτεχνίας και σταδιακά να μυηθεί στο μαγευτικό κόσμο της τέχνης και του πολιτισμού. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται πράξη η επαγγελία της ολοκληρωμένης και ολόπλευρης μόρφωσης.

β) Παιδαγωγικοί (γνωσιακοί-Διαδικαστικοί- Αξιακοί) στόχοι:

• Να γνωρίσουν βιωματικά τα διάφορα είδη λογοτεχνίας και τέχνης, μέσα από τα έργα και τους δημιουργούς τους.

• Να κατανοήσουν την έννοια του πολιτισμού, ως τρόπο ζωής που είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής ζωής του ανθρώπου.

• Να συνειδητοποιήσουν πως με κινητήρια δύναμη την τέχνη και τον πολιτισμό μπορεί ο άνθρωπος να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, εμπλουτίζοντας την καθημερινότητά του στο σχολείο κι ευρύτερα στο κοινωνικό του περιβάλλον

• Να διαμορφώσουν τα δικά τους κριτήρια αισθητικής ποιότητας.

• Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας

• Να μάθουν να εργάζονται ομαδοσυνεργατικά

• Να γίνουν «Μικροί Ερευνητές», δημιουργώντας κάθε φορά τα έργα των χειρών, του νου και της ψυχής τους

• Να μάθουν να σέβονται τα έργα τέχνης και πολιτισμού κάθε ανθρώπου και λαού

• Να καλλιεργήσουν τα δικά τους ενδιαφέροντα εκφράζοντάς τα δημιουργικά μέσα από τα έργα τους

• Να κατανοήσουν τη μεγάλη αξία των γνώσεων αλλά και της απόλαυσης που παρέχει η λογοτεχνία και τα έργα τέχνης

• Να καλλιεργηθεί η αναγνωστική απόλαυση

• Να καλλιεργηθεί η δεξιότητα αναδιήγησης ιστοριών, συναισθημάτων ή καταστάσεων

• Να αναπτυχθεί η δυνατότητα κατανόησης κειμένου

• Να δημιουργηθεί κλίμα συντροφικότητας και δημιουργικότητας μέσα στην τάξη, η οποία σταματά να αποτελεί ένα άθροισμα μεμονωμένων μαθητών αλλά γίνεται μια «κοινότητα»

   

  γ) Τεκμηρίωση της αναγκαιότητας του Σχεδίου Δράσης:

  Η επιλογή του θέματος είναι αποτέλεσμα παρατήρησης και διαπίστωσης μιας δύσκολης σχολικής πραγματικότητας. Οι μαθητές στο σύνολό τους, λόγω κοινωνικοοικονομικής θέσης (μετανάστες, χαμηλά στρώματα) και τηλεοπτικής κουλτούρας έχουν φτωχά μαθησιακά ερεθίσματα και χαρακτηρίζονται από ένα εξίσου φτωχό μορφωτικό κεφάλαιο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες προσέγγισης και κατανόησης της σχολικής γνώσης και κατ΄επέκταση της ίδιας της ζωής. Πολλά παιδιά εισέρχονται σε κοινωνικές καταστάσεις, όπως το σχολείο, με περιορισμένη έκθεση σε ανθρώπους από διαφορετικά υπόβαθρα. If they are different than their peers, some children may feel out of place and worried that others won't accept them. Αν είναι διαφορετικά από ό, τι οι συνομήλικοί τους, μερικά παιδιά μπορεί να αισθάνονται εκτός τόπου και να ανησυχούν ότι οι άλλοι δεν τα αποδέχονται. Αν μάλιστα σε όλο αυτό το τοπίο προστεθούν τα κρούσματα επιθετικότητας και βίας, η κατάσταση γίνεται εν δυνάμει εκρηκτική. Στην πολιτιστική ποικιλομορφία του πληθυσμού του σήμερα γενικότερα και του σχολείου μας ειδικότερα υπάρχει ανάγκη οι μαθητές να σέβονται και να εκτιμούν την πολυμορφία. The first step to achieve this is to develop an understanding of diversity in groups of people.

  Το πρώτο βήμα για να επιτευχθεί αυτό είναι να τους βοηθήσουμε στην κατανόηση της διαφορετικότητας των ομάδων ανθρώπων. One of the most enjoyable ways to develop understanding is to be exposed to foods and food customs of a variety of cultures. Η κατανόηση και συμπάθεια για τους άλλους είναι απαραίτητη στα παιδιά για να θεσπίσουν αποτελεσματικές, αρμονικές σχέσεις. Television is the primary way that most children learn about their worlds. Η τηλεόραση είναι ο πρωταρχικός τρόπος που τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν για τους κόσμους τους.Unfortunately, many shows depict characters, and especially minorities, as stereotypes, and children absorb these images as reality. Δυστυχώς, πολλές παραστάσεις απεικονίζουν χαρακτήρες, και ιδιαίτερα των μειονοτήτων, όπως τα στερεότυπα, και τα παιδιά απορροφούν αυτές τις εικόνες ως πραγματικότητα.

  Ως ένα «καλό αντίδοτο» σε όλη αυτή την κατάσταση θεωρήσαμε ότι θα μπορούσε να είναι η βιωματική επαφή και σχέση με τη λογοτεχνία, την τέχνη και τον πολιτισμό, ένα πεδίο ανοιχτό και με τεράστιες δυνατότητες θετικών δράσεων. Multicultural food activities show children that everyone has something in common with. Με το πάντρεμα της λογοτεχνίας, της τέχνης και του πολιτισμού θα συσχετίσουμε στο σχολείο μας τους δεκαπέντε λαούς καθώς συμβάλουν στην εποικοδομητική συμβίωση σε ένα πολυπολιτισμικό κοινωνικό ιστό. Επίσης μέσα από τις δραστηριότητες θα καλλιεργηθεί ο σεβασμός σε οτιδήποτε διαφορετικό και θα αναγνωριστεί η πολιτισμική ταυτότητα και θα δείξουμε στα παιδιά ότι ο καθένας έχει κάτι κοινό με τους άλλους Regardless of how they look, what they wear or where they come from, all people need to eat. ανεξάρτητα από το πώς φαίνονται, από αυτό που φοράνε ή από πού προέρχονται..

  Έτσι, το κάθε παιδί ξεχωριστά αλλά και το σχολείο ως κοινότητα μπορούν να έχουν πολλαπλά οφέλη, κινητοποιώντας τα δημιουργικά στοιχεία μαθητών και εκπαιδευτικών. Οι μαθητές θα αισθανθούν ελεύθεροι, δημιουργικοί, και θα εκφράσουν επιθυμίες, τάσεις, σκέψεις.

  Εν κατακλείδι, το συγκεκριμένο πρόγραμμα πληροί τους στόχους του πιλοτικού προγράμματος ΖΕΠ, και τις ιδιαίτερες ανάγκες του και τους στόχους του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Σπουδών και διαχέεται σε όλα τα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος του Δημοτικού σχολείου.

  δ) Μεθοδολογία Υλοποίησης.

  Η διδασκαλία στο σχολείο μας στηρίζεται στη μαθητοκεντρική, ομαδοσυνεργατική μέθοδο. Ενεργητική και συνεργατική μάθηση, αποσαφήνιση εννοιών, ενιαία θεώρηση θεμάτων (ενότητες), θεματική προσέγγιση, συνθετικές και δημιουργικές εργασίες (Projects), βιωματική μάθηση, αμοιβαία διδασκαλία, πολλαπλή νοημοσύνη.

  Ο μαθητής παύει να είναι παθητικός και αναλαμβάνει ενεργητικό ρόλο, ερευνά και αναζητά πληροφορίες. Αποκτά βιώματα, τα οποία γίνονται εμπειρίες και έτσι εσωτερικεύει τη γνώση.

  Ο δάσκαλος αποτελεί μέρος της μαθητικής κοινότητας, εμπνέει και καθοδηγεί τους μαθητές με σεβασμό στα βιώματά τους, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Τους προτρέπει να συνεργάζονται και έτσι:

• Προωθείται η ατομική και συλλογική ευθύνη στη μαθησιακή διαδικασία

• Επιτρέπεται στα μέλη της ομάδας να ξεπεράσουν τα ατομικά τους όρια και να αναπτύξουν συλλογικές μορφές δράσης.

  Για να πραγματοποιηθούν οι επιμέρους δράσεις και δραστηριότητες χρειάζεται όμως μεθοδικός προγραμματισμός και σωστή οργάνωση. Προκειμένου λοιπόν να έχουμε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα προτείνονται ως πρώτο στάδιο πριν την υλοποίηση των επιμέρους δράσεων τα εξής:

• Δημιουργία και οργάνωση της Σχολικής Βιβλιοθήκης εμπλουτισμένη με λογοτεχνικά βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 6 ? 12 ετών.

• Δημιουργία ευχάριστων χώρων ανάγνωσης και ακρόασης. Δημιουργία μιας όμορφα οργανωμένης γωνιάς στο πίσω μέρος των διδακτικών αιθουσών. Οι χώροι ανάγνωσης διαμορφώνονται από τον εκπαιδευτικό και τους μαθητές από κοινού, αφήνοντας τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους να δράσουν.

• Ύπαρξη σχεδίου βάσει του οποίου θα πραγματοποιούνται οι δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Η κάθε εκπαιδευτικός από την αρχή της σχολικής χρονιάς και ανάλογα με το επίπεδο και τα ενδιαφέροντα των μαθητών της έχει προγραμματίσει ποια βιβλία θα διαβαστούν, τους ρυθμούς που θα γίνει αυτή η διαδικασία, έχει θέσει τους σκοπούς και τους στόχους και έχει καθορίσει τη μορφή που θα έχει η φιλαναγνωσία στην τάξη της και τις δραστηριότητες και εκδηλώσεις που θα πραγματοποιήσει με την τάξη της κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους.

• Οργάνωση της κάθε τάξης ως ομάδα.

  ε) Διάρκεια και χρονικός επιμερισμός:

  Το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης θα λάβει χώρα όλο το διδακτικό έτος.

Οι επιμέρους δράσεις θα εκπονούνται και στις ώρες της Αισθητικής Αγωγής, των Εικαστικών, της Θεατρικής Αγωγής, της Μουσικής, της Πληροφορικής, της Φυσικής Αγωγής και σε οποιαδήποτε άλλη ώρα του αναλυτικού προγράμματος κρίνει αναγκαίο η δασκάλα της κάθε τάξης για την επίτευξη των στόχων του σχεδίου δράσης. Εξάλλου, εκτός από τα λογοτεχνικά βιβλία, και όλα τα μαθήματα του Α.Π.Σ. μπορούν να αποτελέσουν αφορμή και βάση των επιμέρους δράσεων και μικροδιδασκαλιών και θα υπηρετούν κάθε φορά τους γενικούς και ειδικούς στόχους του σχεδίου δράσης. Έτσι κι αλλιώς οι στόχοι μας διαχέονται σε όλο το σχολικό πρόγραμμα.

Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, στα πλαίσια του διευρυμένου ωραρίου και της Ευέλικτης ζώνης ως ανοιχτή και συλλογική μάθηση, οι σχολικές γιορτές και εκδηλώσεις (π.χ. γιορτή βιβλίου, Θέατρο, Εκθέσεις, Εκδόσεις?) είναι κατεξοχήν τα «μαθήματα» για την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης μας , αλλά και σε ώρες εκτός σχολικού ωραρίου σε συνεργασία με τους γονείς επιδιώκει να καταξιωθεί το σχολείο μας ως ένα ξεχωριστό σχολείο με παιδαγωγικό πρόσωπο και διακριτές αξίες.

στ) Δραστηριότητες:

• Δανεισμός από τη σχολική βιβλιοθήκη και ανάγνωση βιβλίων

•  Λογοτεχνικά εργαστήρια με συγγραφείς

• Θεατρικές Παραστάσεις ("Ο Τριγωνοψαρούλης επιστρέφει?», του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, παιδική σκηνή θέατρο Βεάκη, «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», της Άλκη Ζέη, παιδική σκηνή, θέατρο Rex)

• Εκπαιδευτικές επισκέψεις: ( Βυζαντινό Μουσείο, περιήγηση στη μόνιμη έκθεση του μουσείου «Βυζαντινή Αυτοκρατορία, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού: παρακολούθηση της τρισδιάστατης ταινίας-ντοκιμαντέρ με τίτλο «Δαρβίνος: το μυστήριο της φύσης»)

• Καλλιτεχνική Παιδεία (Αισθητική Αγωγή- Καλλιτεχνικά- Θεατρική Αγωγή- Μουσική και Μουσικοκινητική Αγωγή- Φυσική Αγωγή):( - Εικαστικό εργαστήρι: Κατασκευή κούκλας- κουστουμιών με διάφορους τρόπους, Δραματοποίηση, συλλογή ήχων, φωτογραφικό υλικό, περιήγηση και συλλογή αρχείων στο Internet, ημερολόγιο διαδικασίας. Κατασκευή αφίσας για τη φιλαναγνωσία,- Μια τέχνη μέσα στο χρόνο και τους πολιτισμούς: Κατασκευή ψηφιδωτού)

• Πολιτιστική εβδομάδα (Φεστιβάλ γευσιγνωσίας: διαπολιτισμικές συλλογικές κουζίνες(Αξιοποίηση πολυφυλετικότητας μαθητικού πληθυσμού: πρόσκληση γονέων, γεύσεις και νοστιμιές, συνεντεύξεις?), Έκδοση εφημεριδοπεριοδικού «Οι φιλίες των παιδιών», Έκδοση βιβλίου με τα κείμενα/ποιήματα των παιδιών, Φεστιβάλ βιβλίου: ένα διήμερο βιβλίου με εκθέσεις ζωγραφικής, παζάρι ανταλλαγής βιβλίων, θεατρικά δρώμενα, Εκθέσεις φωτογραφίας: διαβάζω στα πιο απίθανα μέρη, Θέσπιση βραβείων, Θεατρικά δρώμενα συλλογικά σε όλες τις φάσεις δημιουργίας τους (Αξιοποίηση πολυφυλετικότητας μαθητικού πληθυσμού: ήθη και έθιμα ανθρώπων και λαών), χοροί.

  ζ) Αναλυτικά οι επιμέρους Πολιτιστικές- κοινωνικές ? εκπαιδευτικές δράσεις